Τεχνικό θέμα – Power Commander σε motocross κινητήρες

Με την εξέλιξη των motocross κινητήρων με σύστημα injection να γίνεται ολοένα και πιο δημοφιλής σε αγοραστικό κοινό και κατά επέκταση στις εταιρίες παραγωγής, περάσαμε ουσιαστικά στην ηλεκτρονική διαχείριση καυσίμου κάτι που μας δίνει ακόμα περισσότερες δυνατότητες ελέγχου απόδοσης του κινητήρα. Μια από αυτές τις δυνατότητες είχαμε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε στο βελτιωμένο από τον Βλάση Δήμου(Moto VD) CRF250, εφοδιασμένο με Power Commander.

Η εποχή που οι ρυθμίσεις στην motocross μοτοσικλέτα μας γίνονται μέσω υπολογιστή έχει φτάσει.

Πως θα σας φαινόταν η ιδέα να μπορείτε να ελέγχεται την απόδοση του motocross κινητήρα σας αλλάζοντας την χαρτογράφηση σύμφωνα με τις επιθυμίες σας; Θα μου πείτε ότι αυτό γίνεται εύκολα στις σύγχρονες motocross μοτοσικλέτες αφού οι περισσότερες εταιρίες δίνουν ΚΙΤ λογισμικού που επιτρέπει την επέμβαση στην χαρτογράφηση της ηλεκτρονικής. Ωραία, τι θα λέγατε όμως αν είχατε ένα επί πλέον σύστημα που καταγράφει την συμπεριφορά οδήγησης σας και σας δίνει την δυνατότητα να διορθώσετε με περισσότερη ακρίβεια την χαρτογράφηση που εσείς έχετε δημιουργήσει; Ακόμα καλύτερα, δεν νομίζετε; Αυτό είναι εφικτό με το Power Commander – Autotune της Dyno Jet.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή για να καταλάβουμε τι ακριβώς κάνει το Power Commander της Dyno Jet στις motocross μοτοσικλέτες. Καταρχήν να πούμε ότι η Dyno Jet παρέχει εδώ και πολλά χρόνια βελτιωτικά ΚΙΤ σε αγωνιστικές και όχι μόνο μοτοσικλέτες και η λογική του Power Commander έχει δοκιμαστεί εξίσου πολλά χρόνια σε μοτοσικλέτες δρόμου με σύστημα τροφοδοσίας ψεκασμού(injection).

Τοποθετημένο Power Commander.

Τι είναι το Power Commander
To Power Commander είναι μια συσκευή που παρεμβάλλεται της ηλεκτρονικής και του συστήματος ψεκασμού, τροποποιώντας στην ουσία τις εντολές της ηλεκτρονικής δίνοντας τις δικές μας ρυθμίσεις(που έχουμε προγραμματίσει στο power commander) στο σύστημα ψεκασμού. Για να το πετύχει αυτό χρειάζεται το Power Commander να είναι συνδεδεμένο με το TPS (Throttle Position Sensor) που είναι ο σένσορας διαδρομής του γκαζιού, με το σύστημα ψεκασμού(injection) και με την ηλεκτρονική της μοτοσικλέτας.

Μέσω ενός λογισμικού που συνεργάζεται με συμβατούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές μπορούμε μέσα σε ένα πίνακα(χαρτογράφηση)  που μας δείχνει καθέτως τις στροφές του κινητήρα και οριζοντίως την θέση του γκαζιού, να παρέμβουμε στην διαχείριση του καυσίμου δίνοντας περισσότερο ή λιγότερο καύσιμο σε συγκεκριμένες στροφές και σε συγκεκριμένη θέση του γκαζιού ανάλογα με την επιθυμία μας. Δηλαδή αν για παράδειγμα θέλουμε περισσότερο δύναμη στις υψηλές στροφές του κινητήρα δίνουμε περισσότερο καύσιμο στις υψηλές στροφές του κινητήρα αναλογιζόμενοι πάντα και την θέση του γκαζιού που θα πρέπει να βρίσκεται, στην συγκεκριμένη περίπτωση περίπου μετά την μισή του διαδρομή. Έτσι πετυχαίνουμε να ελέγχουμε την απόδοση του κινητήρα ανάλογα με την προσωπική μας επιλογή.

Η συσκευή συλλογής δεδομένων Autotune.

Τι είναι το Autotune
Η συσκευή του Autotune είναι στην ουσία μια προέκταση του Power Commander που δημιουργεί σε συνεργασία, ένα σύστημα επί πλέον δυνατοτήτων παρέμβασης  στην χαρτογράφηση της απόδοσης του κινητήρα. Το Autotune συλλέγει πληροφορίες από τον τρόπο οδήγησης της μοτοσικλέτας και τις μεταφέρει στην χαρτογράφηση του Power Commander μετά από έγκριση του χρήστη.

Για να δουλέψει το Autotune χρειάζεται έναν αισθητήρα “Λ” στην εξάτμιση, μια μπαταρία 12Volt και ένα καλώδιο σύνδεσης με το Power Commander. Το Autotune συλλέγει πληροφορίες καύσης από έναν συνδεδεμένο αισθητήρα “Λ” στην εξάτμιση και συνεργάζεται σε επίπεδο πληροφοριών με το Power Commander.  Όταν ολοκληρωθεί από τον χρήστη η επιθυμητή συλλογή πληροφοριών(με το πέρας της οδήγησης) μέσω ενός υπολογιστή ο χρήστης μπορεί να εισάγει τις διορθώσεις που σημείωσε το Autotune στην χαρτογράφηση. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε μια χαρτογράφηση που συνδυάζει την επιθυμητή απόδοση του κινητήρα με την προσαρμογή στον τρόπο οδήγησης του χρήστη.

Για να μπορέσει να δουλέψει το Autotune χρειάζεται να προσαρμοστεί στην εξάτμιση ο αισθητήρας "Λ"...

...και μια μπαταρία 12Volt, όπως εδώ προσαρμοσμένη στο φιλτροκούτι.

.

.

.

.

.
.

.

Στην πράξη
Αποδεχόμενοι την πρόσκληση του Βλάση Δήμου να δοκιμάσουμε το σύστημα Power Commander – Autotune πάνω σε ένα CRF 250 του 2011, βρεθήκαμε στο μαγαζί του Moto VD στην Χαλκίδα με σκοπό να ενημερωθούμε και να οδηγήσουμε σε κάποια κοντινή πίστα την μοτοσικλέτα. Να ξεκαθαρίσουμε ότι σκοπός της οδήγησης δεν ήταν να συγκρίνουμε κατά πόσο η μοτοσικλέτα είχε βελτιωθεί από τις ρυθμίσεις του εργοστασίου αλλά κατά πόσο μπορούσε να ρυθμιστεί στις απαιτήσεις του οδηγού, πετυχαίνοντας την καλύτερη επιθυμητή απόδοση του stock κινητήρα στις καιρικές συνθήκες και στην κατάσταση της πίστας την συγκεκριμένη ημέρα και ώρα της οδήγησης.

Με έναν εύκολο τρόπο και τον κατάλληλο εξοπλισμό το Power Commander ρυθμίζεται στην πίστα.

Πραγματοποιώντας την πρώτη δοκιμή με τις στάνταρ ρυθμίσεις επέλεξα ένα χάρτη που ταίριαζε στις παρεμβάσεις σε φίλτρο αέρα και εξάτμιση που είχε δεχτεί η μοτοσικλέτα. Η λειτουργία του κινητήρα ομαλοποιήθηκε η μοτοσικλέτα έγινε λιγότερο νευρική και όλα άρχισαν να συνεργάζονται μεταξύ τους. Σε αυτό το στάδιο η συλλογή πληροφοριών έπρεπε να γίνει από τον οδηγό. Έπρεπε να αποφασίσω, που ήθελα ο κινητήρας να συγκεντρώνει περισσότερο δύναμη και που λιγότερη ώστε να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε ένα χάρτη ως “βάση” σύμφωνα με τις επιθυμίες μου για την συγκεκριμένη πίστα. Επικεντρώθηκα σε δύο πράγματα. Το πρώτο ήταν να μην είναι νευρική η μοτοσικλέτα στο άνοιγμα του γκαζιού αφού το έδαφος ήταν αρκετά ξερό και γλιστρούσε, το δεύτερο ήταν να είναι γεμάτο το γκάζι στις μεσαίες για να μαζεύει εύκολα φόρα στα απότομα άλματα ενώ παράλληλα να μπορώ να ελέγχω την δύναμη στα πολλά σαμάρια της πίστας. Επί πλέον δώσαμε λίγο περισσότερη δύναμη στις υψηλές στροφές και στο τέρμα της διαδρομής του γκαζιού σε περίπτωση που κρατούσα λίγο παραπάνω την ίδια ταχύτητα στην μεγάλη ευθεία.

Το αποτέλεσμα ήταν άμεσα ορατό από τους πρώτους γύρους. Η μοτοσυκλέτα έκανε εύκολη την οδήγηση παρέχοντας, δύναμη στα επιθυμητά σημεία . Το νευρικό γλίστρημα του πίσω τροχού εξαλείφθηκε και υπήρχε η αίσθηση ότι η δύναμη δεν τελειώνει. Μετέπειτα περάσαμε στο τρίτο και τελευταίο στάδιο, ενεργοποιήσαμε το Autotune για να συλλέξει η συσκευή δεδομένα και μετά από δύο γρήγορους γύρους σταματήσαμε. Βγαίνοντας έξω και συνδέοντας το Power Commander με το laptop είδαμε με τον κ.Δήμου τις διορθώσεις που έκανε το Autotune στην χαρτογράφηση “βάση” που είχαμε φτιάξει. Αυτές οι διορθώσεις έδιναν περισσότερη ακρίβεια σε αυτό που θέλαμε να κάνει ο κινητήρας σε ακόμα πιο συγκεκριμένες στροφές και θέση γκαζιού, λαμβάνοντας πάντα υπόψη το πώς είχε δουλέψει τον κινητήρας από την στιγμή που ενεργοποιήθηκε το Autotune. Επιπλέον οι διορθώσεις λάμβαναν υπόψη και τις συνθήκες καύσης από τον αισθητήρα “Λ”  ρυθμίζοντας στην ουσία το μίγμα αέρα – βενζίνης με στόχο την καλύτερη επιθυμητή καύση.

Στην συνέχεια αποδεχτήκαμε αυτές τις διορθώσεις και με το πάτημα ενός κουμπιού το πρόγραμμα τις πέρασε στην χαρτογράφηση. Αφαιρώντας την μπαταρία (η δουλειά του Autotune είχε τελειώσει) ξεκινήσαμε για την τελευταία και μεγαλύτερη σε διάρκεια δοκιμή. Το αποτέλεσμα ήταν ακόμα πιο εντυπωσιακό από τα προηγούμενα.  Η μοτοσικλέτα έδειχνε ακόμα πιο γεμάτη στην επιτάχυνση και ευκολότερη στον χειρισμό της, ειδικά όταν προσπαθούσες να την οδηγήσεις γρήγορα. Αντίθετα όταν έπεφτε ο ρυθμός λόγω κούρασης στο βάθος του σκέλους ήταν δύσκολο να κρατήσεις στον απόλυτο χειρισμό. Ωστόσο και αυτό είναι κάτι  που μπορεί να διορθωθεί με τα επί πλέον εξαρτήματα που θα δείτε πιο κάτω.

Quick Shifter

Extras
Συνομιλώντας με τον κ.Δήμου για το φαινόμενο της αλλαγής στην οδήγηση λόγω κούρασης, μας δήλωσε ότι η Dyno Jet προσφέρει για το Power Commander ένα διακόπτη που δίνει την δυνατότητα στον οδηγό να αλλάξει δύο χαρτογραφήσεις εν κινήσει. Έτσι όταν πέφτει ο ρυθμός, θα μπορούμε να αλλάξουμε χαρτογράφηση με πιο ήπια απόδοση του κινητήρα. Επί πλέον για αυτούς που θέλουν να ασχοληθούν περισσότερο ψάχνοντας το απόλυτο στην απόδοση του κινητήρα τους, υπάρχει και σύστημα Quick Shifter που εκτός από γρήγορες αλλαγές ταχυτήτων υπόσχεται και ξεχωριστή χαρτογράφηση για κάθε ταχύτητα σε συνεργασία πάντα με το Power Commander.

Περνώντας στην ψηφιακή εποχή
Το σύστημα Power Commander – Autotune, της Dyno Jet,  είναι ένα εύκολο εργαλείο ρύθμισης της απόδοσης μια σύγχρονης μοτοσικλέτας motocross παρέχοντας την δυνατότητα της τέλειας καύσης και την επιθυμητή απόδοση του κινητήρα. Η λειτουργία του δεν προβληματίζει την αξιοπιστία της μοτοσικλέτας γιατί η παρεμβολή του στο μίγμα καυσίμου είναι μικρής κλίμακας περιορίζοντας το λάθος και δεν δραστηριοποιείται καθόλου στον τομέα ρύθμισης του χρονισμού ανάφλεξης (ignition timing ή αβάνς) που μπορεί να βάλει σε μεγάλο κίνδυνο τον κινητήρα.  Για τις μοτοσικλέτες motocross, αυτό είναι το πέρασμα στην ψηφιακή εποχή και ήδη οι εταιρίες επικεντρώνονται κάθε χρόνο σε νέες ψηφιακές – ηλεκτρονικές δυνατότητες για τους ιδιοκτήτες των μοτοσικλετών τους(βλ. Kawasaki KXF 450 2012).

Περισσότερες πληροφορίες για την εφαρμογή αλλά και τεχνική υποστήριξη των προϊόντων της Dyno Jet – Power Commander στους αγώνες motocross στο MotoVD,  Βλάσης Δήμου τηλ. 22210 77708.

Ευχαριστούμε τους Βλάση Δήμου και Νίκο Καμπούρη για την βοήθεια τους.