Test Ride – Freeride E-SX 2015
Τα τελευταία χρόνια έχουμε δει αρκετές εταιρείες να κατασκευάζουν ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες για την motocross αγορά. Με την εισαγωγή της ΚΤΜ σε αυτή την κατηγορία και το Freeride E-SX 2015, ο τομέας των ηλεκτροκίνητων μοτοσυκλετών “αλλάζει ταχύτητα” και πλησιάζει με μεγαλύτερη ορμή το μέλλον.
Η ΚΤΜ SEE μας έδωσε την ευκαιρία να δοκιμάσουμε αυτή την ξεχωριστή μοτοσυκλέτα σε μια μοναδική εκδήλωση στα Τρίκαλα Κορινθίας στα πλαίσια των Off Road Days που διοργάνωσε για την οδήγηση των νέων της μοντέλων από δημοσιογράφους και αγοραστικό κοινό. Από την παρουσίαση του Freeride E-SX, μπήκαμε σε μια άλλη κατάσταση, μια διαφορετική αντιμετώπιση ακόμα και έναν καινούργιο κόσμο όπου οι ορολογίες αμπέρ, βολτ, κιλοβατώρες, μαγνήτες, μπαταρία κυριάρχησαν στην παρουσίαση της μοτοσυκλέτας. Δεν ήταν απλά μια ενημέρωση με ανοιχτό παράθυρο στο μέλλον, όπως έχουμε συνηθίσει να κάνουμε τα τελευταία χρόνια για τις ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες. Το Freeride E-SX είναι μια μοτοσυκλέτα παραγωγής που θα ξεκινήσει άμεσα να πωλείται σε κάθε κατάστημα της ΚΤΜ ανά τον κόσμο.
Και δεν είναι μόνο το καταναλωτικό κοινό που θα πρέπει να μάθει την νέα συμβίωση με τις ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες. Είναι και οι ίδιες οι εταιρείες που θα πρέπει να προσαρμοστούν σε νέους κανόνες ασφάλειας προσαρμόζοντας τις εγκαταστάσεις τους, εκπαιδεύοντας το προσωπικό τους και τα εξουσιοδοτημένα συνεργεία τους. Με 3οοV συνεχούς ρεύματος που μπορεί να διοχέτευση η μπαταρία του Freeride E-SX αλλά και με τον κίνδυνο πυρκαγιάς που μπορεί να δημιουργήσει αυτή η μπαταρία ιόντων λιθίου, χρειάζονται πιστοποιητικά εκπαίδευσης για τους ανθρώπους και νέος εξοπλισμός ασφάλειας για τις εγκαταστάσεις που θα κληθούν να διαχειριστούν κατά την συντήρηση και επισκευή της μοτοσυκλέτας. Κάθε αρχή και δύσκολη για τις νέες τεχνολογίες όπου σχεδόν πάντα στην αρχή το κόστος είναι υψηλό και η εξέλιξη στα σπάργανα. Ωστόσο η ΚΤΜ πιστεύει πολύ σε αυτήν την μοτοσυκλέτα και μετά την motocross έκδοση του Freeride, έχουν δρομολογηθεί και οι εκδόσεις enduro και supermoto που θα κυκλοφορήσουν μέσα στο 2015.
Πως λειτουργεί
Στην ουσία είναι ένα Freeride με ηλεκτρικό κινητήρα και μπαταρία. Στην πραγματικότητα έχει δύο μπαταρίες. την μεγάλη που τροφοδοτεί με ενέργεια το ηλεκτρικό μοτέρ και μια κοινή μπαταρία μοτοσυκλέτας 12V που τροφοδοτεί το κύκλωμα για τις υπόλοιπες λειτουργίες της μοτοσυκλέτας. Περισσότερα για το πως λειτουργεί μπορείτε να διαβάσετε στην επίσημη παρουσίαση της μοτοσυκλέτας στην Ελλάδα που έγινε νωρίτερα μέσα στην χρονιά.
Οδηγώντας το μέλλον
Πλησιάζοντας την ιδιαίτερη μοτοσυκλέτα για να την οδηγήσεις θα πρέπει να κάνεις μια μικρή ανακεφαλαίωση στο εγχειρίδιο λειτουργίας. Ευτυχώς για εμάς υπήρχαν οι άνθρωποι της ΚΤΜ SEE που μας έδειξαν τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να ξεκινούμε και να χειριζόμαστε την μοτοσυκλέτα λίγο πριν την οδηγήσουμε. Γιατί όλα αυτά; Μπορεί το Freerude E-SX να μοιάζει και να μοιράζεται πολλά από μια κοινή motocross μοτοσυκλέτα όμως δεν έχει επιλογέα ταχυτήτων(αφού δεν έχει ταχύτητες) και ποδόφρενο ενώ το πίσω φρένο έχει περάσει στην θέση του συμπλέκτη(που επίσης δεν υπάρχει). Για όσους δεν μπορούν να έχουν το πίσω φρένο στην θέση του συμπλέκτη και το θέλουν στην κλασική θέση στο πόδι, υπάρχει η δυνατότητα να προμηθευτούν ειδική τρόμπα και μοχλό φρένου στο δεξί πόδι. Στο Freeride E-SX του τεστ ευτυχώς(θα εξηγήσουμε παρακάτω) το πίσω φρένο ήταν στην θέση του συμπλέκτη.
Επίσης το Freeride E-SX διαθέτει δύο ηλεκτρικούς διακόπτες εκκίνησης του μοτέρ έναν που ενεργοποιεί το σύστημα και άλλον ένα που ενεργοποιεί το γκάζι και αυτό για να υπάρχει ασφάλεια όταν η μοτοσυκλέτα βρίσκεται σε στάση καθώς τίποτα δεν σε προδιαθέτει ότι βρίσκεται σε λειτουργία. Η συνήθεια των ανθρώπων να πειράζουν το γκάζι όταν μια μοτοσυκλέτα βρίσκεται σε στάση, όπως φαίνεται είναι παγκόσμιο φαινόμενο κάτι που ώθησε την ΚΤΜ να συμπεριλάβει στον εξοπλισμό του Freeride E-SX τον διακόπτη γκαζιού. Ένα άλλο σημείο που χρήζει προσοχής είναι ο χειρισμός του γκαζιού αφού το Freeride E-SX μπορεί να μεταφέρει στον πίσω τροχό από την αρχή 42Νm ροπής ενώ στο τέρμα γκάζι μεταφέρει απευθείας την δύναμη στον πίσω τροχό καθώς δεν διαθέτει νεκρά ταχύτητα ή κάτι παρεμφερές.
Ξεπερνώντας τα ¨μέτρα ασφάλειας” οδηγηθήκαμε προς την τεχνική enduro ειδική διαδρομή που είχε σχεδιάσει η ΚΤΜ SEE για τα Off Road Days στα Ζήρεια. Η μοτοσυκλέτα έχει ελαφριά αίσθηση και όπως είναι λογικό έχει την ίδια θέση οδήγησης με τα υπόλοιπα Freeride της οικογένειας. Σε καμία περίπτωση δεν του φαίνονται τα 106 κιλά βάρους και γενικά είναι μαζεμένη και ισορροπημένη μοτοσυκλέτα. Φυσικά, τα πρώτα πράγματα που ξενίζουν είναι το πίσω φρένο στην θέση του συμπλέκτη, η έλλειψη επιλογέα ταχυτήτων, ποδόφρενου και η αμεσότητα της απόδοσης του γκαζιού. Όμως αν συγκεντρωθείς στην οδήγηση της μοτοσυκλέτας όλα αυτά συνηθίζονται εύκολα και στο τέλος είναι και πιο λειτουργικά. Ανεβάζοντας ρυθμούς μέσα στην διαδρομή το Freeride E-SX είναι αρκετά διασκεδαστικό χάρη στον κινητήρα του που έχει ηλεκτρική αίσθηση γιατί πολύ απλά είναι ηλεκτρικός(!), χρησιμοποιώντας με ακρίβεια την δύναμη του, όπως την θέλεις και όποτε την θέλεις χωρίς τον πονοκέφαλο της σωστής επιλογής ταχύτητας και της χρήσης συμπλέκτη. Χωρίς επιλογέα ταχυτήτων και ποδόφρενο, τα πόδια επικεντρώνονται στην σωστή ισορροπία του σώματος και την ευκολία πίεσης του αντίθετου μαρσπιέ σε κάθε στροφή ενώ το πίσω φρένο στην θέση του συμπλέκτη χρησιμοποιείται με περισσότερη ακρίβεια από ότι στο πόδι.
Στα μεγάλα ανοιχτά κομμάτια το μοτέρ φτάνει γρήγορα στον κόφτη των 6.600 στροφών(στην γρήγορη χαρτογράφηση) με εξαιρετική πρόσφυση σε κάθε έξοδο από στροφή όμως στην πίεση των φρένων με πολλά χιλιόμετρα θα φανούν και οι πρώτες αδυναμίες με τις μαλακές αναρτήσεις και τo σχετικά αδύναμο πίσω φρένο. Το εξαιρετικό μπροστινό φρένο είναι ικανό να σταματήσει την μοτοσυκλέτα όμως όταν χρειαστεί βοήθεια από το πίσω φρένο εκεί θα βρει μικρή ανταπόκριση, επιβάλλοντας περισσότερη πίεση στο μπροστινό φρένο με αποτέλεσμα να τερματίζει η μπροστινή ανάρτηση. Οι μαλακές αναρτήσεις περιορίζουν επίσης το Freeride Ε-SX σε κάθε άλμα τερματίζοντας πολύ εύκολα αμφισβητόντας τον motocross χαρακτήρα του. Στα σφιχτά κομμάτια όμως το Freeride E-SX διαπρέπει, το βοηθούν οι μικρές του διαστάσεις να είναι ευέλικτο και εύκολο στον χειρισμό του ενώ και εδώ το πίσω φρένο στην θέση του συμπλέκτη βοηθά εξαιρετικά στην αλλαγή κατεύθυνσης και στον έλεγχο του πίσω τροχού. Όταν στην σφιχτή διαδρομή συναντήσεις και κάποια εμπόδια με βράχια ή κορμούς το Freeride E-SX θα δείξει τον trial χαρακτήρα του χάρη στις μαλακές του αναρτήσεις και τον απόλυτο έλεγχο του γκαζιού, χρησιμοποιώντας όμως την ήπια χαρτογράφηση της ηλεκτρονικής. Σημαντικό επίσης είναι ότι το βάρος της μοτοσυκλέτας δεν μεταβάλετε αφού δεν κουβαλάει καύσιμο όπως οι συμβατικές μοτοσυκλέτες κάτι που της προσφέρει σταθερή συμπεριφορά σε όλη την διάρκεια της χρήσης της.
Στον λίγο χρόνο που περάσαμε με την μοτοσυκλέτα στην δημοσιογραφική παρουσίαση των Off Road Days καταλάβαμε ότι το νέο ηλεκτρικό Freeride E-SX έχει περιορισμένο motocross χαρακτήρα. Από την εμφάνιση του, όπου μοιράζεται σχεδόν τα πάντα από τα υπόλοιπα Freeride, το πλαϊνό σταντ και τις μαλακές με μικρές διαδρομές αναρτήσεις, είναι φανερό ότι η ΚΤΜ δεν κατασκεύασε αυτήν την μοτοσυκλέτα για να οδηγηθεί σε μια σύγχρονη πίστα motocross και πολύ περισσότερο για να συμμετάσχει σε αγώνες. Αντίθετα είναι ιδανική για μικρές πίστες προπόνησης χωρίς μεγάλα άλματα καθώς επίσης και για διαδρομές endurocross κάτι που έχει γίνει μόδα τον τελευταίο καιρό. Είναι εύκολη στον χειρισμό, διαθέτει παιχνιδιάρικο ταμπεραμέντο και οδηγικά πλεονεκτήματα που σίγουρα δεν θα αφήσουν αδιάφορο όποιον και αν την οδηγήσει σε όποιο οδηγικό επίπεδο και αν βρίσκεται. Σε βάζει σε σκέψεις, για το πως θα είναι στο άμεσο μέλλον η αγωνιστική MX μοτοσυκλέτα ηλεκτρικής κίνησης.
Τεχνικά Χαρακτηριστικά Μπαταρίας LI-ION
Περιγραφή:
Εγγενώς ασφαλές, τύπος στοιχείων: 18650, 72 στοιχεία σε 3 στρώματα, μέγιστη τάση: 302.4 V, ενσωματωμένο σύστημα διαχείρισης (BΜS) για παρακολούθηση και εξισορρόπηση των στοιχείων, ενσωματωμένο το κεντρικό ρελέ και τορελέ φόρτισης, αλουμινένιο κέλυφος IP 67
Τάση: 201.6 – 302.4 V
Ενέργεια που περιέχεται: 2.6 kWh
Ένταση αποφόρτισης: έως 100 A
Ένταση φόρτισης: έως 10 A
Τάση Στοιχείων: 2.8 – 4.2V
Κλάση προστασίας: IP 67
Βάρος: περίπου 27 kg
Διάστημα συντήρησης: έως 5 έτη ή 700 κύκλοι (>80 % SOC (state of charge))
Διάρκεια Φόρτισης: 50 min. 80% / 90 min. 100%
• Η μπαταρίες αποθηκεύονται στο 50% της φόρτισης στους 10-20 °C
• Όταν η θερμοκρασία πέσει κάτω από 8°C το EMS μειώνει την απόδοση στο 80%
• Η εγγύηση είναι 1 μήνας για τη μοτοσικλέτα και 24 μήνες για την μπαταρία
Πλεονεκτήματα:
• Δυνατότητα παραγωγής σε πολλά σχήματα και μεγέθη
• Πολύ ελαφρύτερη από άλλα είδη μπαταριών με αντίστοιχη απόδοση
• Δεν υπάρχει το memory effect
• Χαμηλός ρυθμός αποφόρτισης όταν δεν χρησιμοποιείται
Μειονεκτήματα:
•Η φόρτιση δημιουργεί ιζήματα μέσα στον ηλεκτρολύτη που προκαλούν τη μεταφορά ιόντων. Στη διάρκεια του χρόνου η χωρητικότητα μειώνεται.
•Υψηλά επίπεδα φόρτισης και μεταβολές θερμοκρασίας (είτε κατά τη διάρκεια της φόρτισης είτε από τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος) μειώνουν τη χωρητικότητα
•Εάν υπερθερμαινούν ή υπερφορτιστούν οι μπαταρίες Li-ion εμφανίζουν διαρροή θερμότητας και ξεκινά η διαδικασία καταστροφής τους
Τεχνικά Χαρακτηριστικά Freeride E-SX
Κινητήρας
Περιγραφή: PMSM – Σύγχρονος Κινητήρας Μόνιμου Μαγνήτη Υδρόψυκτος, κινητήρας με μορφή δίσκου (αξονικής ροής), ενεργά στοιχεία (περιέλιξη και διάκενα) έχουν κατασκευαστεί βάσει προδιαγραφών της KTM. Ο μόνιμος μαγνήτης είναι ενσωματωμένος στον άξονα. Η συναρμολόγηση των ενεργών στοιχείων γίνεται μόνο στο εργοστάσιο της KTM.
Ονομαστική Ισχύς: 11 kW (15 hp) @ 5,500 rpm
Μέγιστη Ισχύς: 16 kW (22 hp) @ 4,500 rpm
Ροπή: 42 Nm from 0 rpm
Μέγιστες στροφές κινητήρα: 6,600 rpm
Ταχύτητες: 1 gear
Αρχική μετάδοση: 1 : 2.4
Τελική μετάδοση: 11:48
Ψύξη: Υδρόψυξη
Μπαταρία: Lithium-ion KTM Power Pack
Ονομαστική Ισχύς: 260 V
Μέγιστη Ισχύς: 300 V
Χωρητικότητα: 2,600 Wh
Χρόνος φόρτισης: 100% 80 min
Χρόνος φόρτισης: 80% 50 min
Τάση για την φόρτιση: 230 V/50 Hz
Ένταση φόρτισης: γρήγορη φόρτιση 13 A, κανονική φόρτιση 10 A
Ισχύς φόρτισης: γρήγορη φόρτιση 3,000 W, κανονική φόρτιση 2,400 W
-Μέγιστη ταχύτητα περίπου 70km/h
Πλάισιο
Περιγραφή: Περιμετρικό σύνθετο πλαίσιο από χάλυβα και αλουμίνιο
Υποπλαίσιο: Από υψηλής αντοχής πολυαμίδιο/ABS plastic
Τιμόνι: Αλουμινίου Ø 28/22 mm
Εμπρός Ανάρτηση: WP USD Ø 43 mm
Πίσω Ανάρτηση: WP PDS shock absorber
Διαδρομή Αναρτήσεων: Εμπρός 250/ Πίσω 260 mm
Φρένα: Δισκόφρενα Formula Εμπρός 260/ Πίσω 230 mm
Τροχοί: GIANT RIMS , Εμπρός 1.60 x 21” Πίσω 1.85 x 18”
Διαστάεις ελαστικών: Εμπρός 2.75-21“, Πίσω 120/90-18“
Αλυσίδα: 5/8 x 1/4″
Γωνία τιμονιού: 67°
Μεταξόνιο: 1418 ±10 mm
Απόσταση από το έδαφος: 340 mm
Ύψος σέλας: 910 mm
Βάρος: 106 kg
Φωτογραφίες: Χρήστος Καραγιωργάκης, ΚΤΜ