Συνέντευξη Giovanni “Gio” Sala
Στα Off Road Days της ΚΤΜ για τα νέα χωμάτινα μοντέλα του 2016, γνωρίσαμε τον παγκόσμιο πολυπρωταθλήτη enduro Giovanni Sala και είχαμε την ευκαιρία να του πάρουμε μια συνέντευξη σχετικά με τον νέο του ρόλο στην KTM. Οι απόψεις για το motocross, το enduro, το Dakar αλλά και η εμπλοκή του στους εμπορικούς στόχους της ΚΤΜ ήταν τα θέματα που κυριάρχησαν σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση.
Ξεκινώντας την συνέντευξη θα ήθελα να μας πεις λίγο για τον καινούργιο σου ρόλο στην ΚΤΜ.
Για την ΚΤΜ είμαι ένα ιστορικός αναβάτης. Υπέγραψα το πρώτο μου επαγγελματικό συμβόλαιο το 1991 και από τότε μέχρι τώρα συνεχίζω με την πορτοκαλί εταιρεία αν και τότε ήταν στα λευκά. Ήμουν πάντα με την ΚΤΜ και μου έδωσαν πολλές ευκαιρίες και ευχάριστες στιγμές. Ξεκίνησα με το enduro και μετά μου έδωσαν την ευκαιρία να αγωνιστώ στο Dakar. Ακόμα και όταν σταμάτησα να είμαι αγωνιζόμενος με είχαν στην ομάδα ενώ παράλληλα εργαζόμουν για την FIM ως ελεγκτής διαδρομών του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Enduro. Τώρα είμαι 52 χρονών και δεν ήταν εύκολο να συνεχίζω με την FIM. Σταμάτησα φέτος και η ΚΤΜ μου έδωσε την ευκαιρία να συνεχίσω με την πορτοκαλί οικογένεια. Απασχολούμε στον τομέα της εταιρείας motorsport και marketing αλλά βοηθάω και σε άλλους τομείς όπου πιστεύουν ότι χρειάζονται την βοήθεια μου. Είμαι κάτι σαν joker στην εταιρεία αλλά επίσης είμαι και πρεσβευτής της, συμμετέχοντας σε διάφορες εκδηλώσεις ανά τον κόσμο που διοργανώνει η ΚΤΜ, όπως εδώ στο Off Road Days που βρισκόμαστε στην Αθήνα.
Σε καλούν στο τμήμα εξέλιξης ή παραγωγής να δοκιμάσεις κάτι που θέλουν ως παλιός παγκόσμιος πρωταθλητής;
Η κύρια ασχολία μου με τα νέα μοντέλα παραγωγής είναι να διαλέξω τις φωτογραφίες για τον νέο κατάλογο(γέλια). Έχουν περάσει αρκετά χρόνια από τότε που αγωνιζόμουν και δεν μπορώ να έχω άποψη για τις ανάγκες των οδηγών μας τώρα. Η εξέλιξη των μοτοσυκλετών είναι ραγδαία τα τελευταία χρόνια και αυτό περιορίζει ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Παρόλα αυτά κατά καιρούς μου δίνουν κάποια εξαρτήματα να τα δοκιμάσω και να τους πω την γνώμη μου αλλά αυτό είναι αρκετά περιορισμένο. Συνήθως δοκιμάζω πράγματα που έχουν ήδη περάσει στην παραγωγή οπότε ο ρόλος μου στην εξέλιξη είναι μικρός.
Η εξέλιξη των μοτοσυκλετών, τις έχει κάνει πιο εύκολες στην οδήγηση, αυτό δεν σημαίνει ότι είναι ευκολότερο για εσένα να δεις τις διαφορές ερχόμενος από τις μοτοσυκλέτες της εποχής σου;
Η εξέλιξη των μοτοσυκλετών είναι τεράστια τα τελευταία χρόνια σε όλους τους τομείς, σε ηλεκτρονικά, σε μοτέρ, αναρτήσεις και πλαίσιο. Σίγουρα είναι πιο εύκολο να πας γρήγορα με τις σύγχρονες μοτοσυκλέτες αλλά πρέπει να πας πραγματικά γρήγορα για να δώσεις πληροφορίες στους τεχνικούς και εγώ δεν μπορώ να οδηγήσω στους ρυθμούς του παρελθόντος. Μου αρέσει όμως να συμμετέχω στις εκδηλώσεις την ΚΤΜ και να γνωρίζω τους φίλους του αθλήματος ανά τον κόσμο.
Το πάθος για την χωμάτινη μοτοσυκλέτα όμως παραμένει;
Σίγουρα, όλη μου την ζωή ή σχεδόν όλη μου την ζωή από τα 14 μου που ξεκίνησα μέχρι σήμερα, δεν έχω σταματήσει να καβαλάω. Δυστυχώς έχω ένα πρόβλημα με τα πόδια μου και δεν μπορώ να καβαλήσω όσο θα ήθελα αλλά όταν κάποιοι φίλοι με παίρνουν να πάμε βόλτα στο βουνό δεν μπορώ να πω όχι και μου αρέσει πολύ να πηγαίνω. Μετά από πολλά χρόνια και πολλούς αγώνες τώρα τελευταία ξαναβρήκα την ευχαρίστηση να κάνεις enduro για απόλαυση και όχι για προπόνηση. Τώρα δεν με απασχολεί αν θα φτάσω πιο γρήγορα στην κορυφή του βουνού από την προηγούμενη φορά. Πάω αργά και με ασφάλεια και ανακαλύπτω πράγματα που δεν τα είχα δει στο παρελθόν σε διαδρομές που έχω κάνει πάνω από χίλιες φορές. Για παράδειγμα, σε μια γνωστή διαδρομή σταματήσαμε σε μια πλαγία ενός λόφου και από εκεί είδα την λίμνη πίσω από το βουνό, κάτι που δεν το είχα προσέξει ποτέ στο παρελθόν. Δεν πήγαινε το μυαλό μου ότι μπορώ να δω αυτή την όμορφη εικόνα σε αυτή τη διαδρομή. Οι αγώνες είναι η ακραία μορφή του enduro αλλά το enduro είναι και άθλημα που μπορείς να κάνεις με την παρέα σου για απόλαυση. Το πάθος είναι κοινό και στις δύο περιπτώσεις.
Τώρα το enduro είναι μεγαλύτερη απόλαυση από όταν αγωνιζόσουν;
Στους αγώνες ο αθλητής ευχαριστιέται μόνο όταν κερδίζει. Μέχρι να γίνει αυτό υπάρχει μεγάλη ένταση, άγχος και κούραση και δεν κερδίζεις κάθε μέρα ή κάθε σαββατοκύριακο. Τώρα για εμένα δεν υπάρχει τίποτα από όλα αυτά, απλά είμαι εγώ η μοτοσυκλέτα μου και το βουνό κάθε φορά που καβαλάω και αν έχω και καλή παρέα δεν χρειάζομαι κάτι παραπάνω. Είναι διαφορετικό το ένα με το άλλο αλλά η απόλαυση είναι ίδια.
Κοιτώντας πίσω στην καριέρα σου ποιες στιγμές ξεχωρίζουν στο μυαλό σου;
Πρώτη και σημαντικότερη στιγμή για εμένα ήταν όταν έγινα επαγγελματίας οδηγός. Ήμουν ακόμα μικρός και η ΚΤΜ μου έδωσε τα πάντα, μοτοσυκλέτα, ανταλλακτικά, εξοπλισμό και υποστήριξη. Ήταν ένα όνειρο, από μωρό μου άρεσαν οι μοτοσυκλέτες και σε μικρή ηλικία κάποιος με πλήρωνε για να τις καβαλάω, ήταν εκπληκτικό. Φυσικά σημαντικά ήταν και τα πρωταθλήματα που κατέκτησα, γιατί πολλοί αναβάτες είχαν υποστήριξη αλλά δεν κατάφεραν να πάρουν ένα πρωτάθλημα, οπότε και αυτό ήταν σημαντικό στην καριέρα μου. Ήταν και αυτό ένα από τα παιδικά όνειρα μου και μάλιστα ήθελα να κατακτήσω ένα τίτλο μέσα στην πατρίδα μου την Ιταλία κάτι που το κατάφερα στο enduro του Torbole. Το συναίσθημα μοναδικό όπως και η κατάκτηση τεσσάρων Six Days Enduro και της τρίτης θέσης στο Dakar, έχω τόσες καλές αναμνήσεις που όταν τις σκέπτομαι η μία διαδέχεται την άλλη και δεν μπορώ να τις ξεχωρίσω.
Καμία άσχημη ανάμνηση από τους αγώνες;
Σίγουρα υπήρχαν και κακές στιγμές και πολλές φορές μου λένε, θυμάσαι τι έπαθες σε εκείνη την special test, και τους απαντώ πως όχι. Είναι τόσοι πολλοί οι αγώνες που έχω τρέξει που δεν μπορώ να θυμάμαι όλες τις στιγμές που έχω περάσει. Τις καλές όμως σίγουρα τις θυμάμαι.
Σε ποιον τομέα ξεχώριζες σαν οδηγός κατά την γνώμη σου, στην αντοχή, την δύναμη την τεχνική ή κάτι άλλο;
Ήμουν πολύ καλός στις enduro test σε κάθε αγώνα. Στο Bergamo που μένω υπάρχει ένα δάσος με πολλές πέτρες, κορμούς και δύσκολα εμπόδια και έκανα πολύ προπόνηση εκεί. Γενικά οδηγούσα με την δύναμη και όχι με την τεχνική κάτι που με έκανε ιδιαίτερα αγαπητό στο κοινό των αγώνων γιατί είχα συνέχεια το γκάζι ανοιχτό χωρίς να με απασχολεί τι κάνει το πίσω μέρος της μοτοσυκλέτας. Αυτό ήταν θεαματικό γιατί η μοτοσυκλέτα σπίναρε δεξιά κι αριστερά ή σηκωνόταν σούζα, κάτι σαν τον Kevin Schwantz που άρεσε πολύ στους θεατές. Τους περισσότερους αγώνες που έχω κερδίσει είναι σε δύσκολα σκληρά τερέν, με δύσκολα εμπόδια και πιστεύω ότι η δύναμη μου ήταν αυτή που έκανε την διαφορά. Στο γρασίδι δεν ήμουν τόσο καλός αλλά στις ειδικές μέσα στο δάσος ήξερα ότι μπορώ να κερδίσω.
Ας πάμε λίγο πίσω στην ΚΤΜ. Βλέπουμε ότι η ΚΤΜ εξελίσσει τις motocross μοτοσυκλέτες και την επόμενη χρονιά το ίδιο σχέδιο προσαρμόζεται στις enduro. Μια εταιρεία σαν την ΚΤΜ με χωμάτινο προσανατολισμό δεν θα μπορούσε να φτιάξει την ιδανική motocross και την ιδανική enduro μοτοσυκλέτα χωρίς να μοιράζονται κοινά στοιχεία μια και έχουν διαφορετικές απαιτήσεις τα δύο αθλήματα. Το έχει κάνει στο παρελθόν γιατί δεν το συνέχισε από τότε;
Αν θυμάσαι λίγο πιο παλιά οι μοτοσυκλέτες motocross της ΚΤΜ δεν είχαν καλές πωλήσεις ενώ οι enduro πήγαιναν πολύ καλά. Η ΚΤΜ είχε αφοσιωθεί στο enduro γιατί ήταν μια εταιρεία που είχε μεγάλη ιστορία εκεί και ήθελε πάντα να έχει την καλύτερη μοτοσυκλέτα. Μια μέρα η εταιρεία αποφάσισε ότι πρέπει να μεγαλώσει και να εξελιχθεί περισσότερο στην αγορά μοτοσυκλέτων. Έτσι ξεκίνησε και η βελτίωση των motocross μοτοσυκλέτων. Οι τεχνικοί δούλεψαν σκληρά και αν θυμάσαι πριν από κάποια χρόνια το δυνατότερο motocross 125cc ήταν της ΚΤΜ. Από εκεί και μετά βελτίωσαν και τα υπόλοιπα μοντέλα ενώ παράλληλα το marketing γινόταν πιο επιθετικό σε μεγάλες αγορές. Βλέπεις ότι τώρα οι πωλήσεις πάνε πολύ καλά στην μεγάλη αγορά της Αμερικής. Οπότε είναι θέμα marketing για το ποια θα είναι η πορεία της παραγωγής και της εξέλιξης. Αν έχεις μια καλή motocross μοτοσυκλέτα είναι εύκολο να την προσαρμόσεις στο enduro που δεν θέλεις για παράδειγμα πολύ δύναμη στον κινητήρα. Το αντίθετο όμως μπορεί να είναι δύσκολο.
Σήμερα είχαμε την ευκαιρία να οδηγήσουμε τα νέα motocross μοντέλα της ΚΤΜ που πιθανότατα θα είναι τα enduro του 2017. Πιστεύεις ότι θα έπρεπε να φτιάξουν μια καθαρά enduro μοτοσυκλέτα και όχι μια εντουροποιημένη motocross;
Δεν ξέρω αν η ΚΤΜ θα περάσει τις νέες motocross 2016 και στο enduro το 2017. Ξέρω σίγουρα ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πιέζει για λιγότερους ρύπους για τα επόμενα χρόνια και ότι η ΚΤΜ ετοιμάζει ένα νέο κινητήρα για το enduro προς αυτή την κατεύθυνση. Αν έχουν νέο κινητήρα πιθανότατα να δούμε και καινούργιο πλαίσιο και γιατί όχι μια νέα μοτοσυκλέτα.
Πόσο δυνατός υποστηρικτής είσαι των ηλεκτρικών μοτοσυκλετών;
Δεν ξέρω πως θα είναι οι μοτοσυκλέτες αν χαθεί τελείως το συναίσθημα να νιώθεις το μοτέρ κάτω από τα πόδια σου, θα χαθεί η αδρεναλίνη να οδηγείς μια αγωνιστική μοτοσυκλέτα. Από την άλλη είναι ξεκάθαρο ότι το μέλλον είναι προς αυτή την κατεύθυνση. Οι ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες αυτή τη στιγμή είναι πάρα πολύ ωραίες για να κάνεις βόλτα. Για αγωνιστική χρήση θέλουν ακόμα δουλειά.
Πριν από μερικά χρόνια κανείς δεν θα φανταζόταν ότι οι αγωνιστικοί κινητήρες θα ήταν σήμερα οι τετράχρονοι και όχι οι δίχρονοι, πιστεύεις ότι το ίδιο θα συμβεί και με τα ηλεκτρικά;
Αυτό θα εξαρτηθεί από πολλά πράγματα. Για παράδειγμα η ΚΤΜ εργάζεται για να μειώσει τους ρύπους ακόμα περισσότερο στους δίχρονους κινητήρες. Θέλουν να τον κρατήσουν στην παραγωγή γιατί είναι ένας εύκολος κινητήρας και είναι ιδιαιτέρα αγαπητός στο enduro. Αν τα καταφέρουν και επιπλέον γίνουν πιο ανταγωνιστικοί από τους τετράχρονους μπορεί να δούμε την επιστροφή των δίχρονων κινητήρων. Αυτό σημαίνει ότι θα αργήσουν οι ηλεκτρικοί κινητήρες να εξελιχθούν και να καλύψουν την αγορά. Επίσης σημαντική είναι και η συμπεριφορά του χωμάτινου αγοραστικού κοινού στα βουνά και τις πίστες. Όσο δεν προσέχουμε και ενοχλούμε με τον θόρυβο και την συμπεριφορά μας, οι κανονισμοί θα αλλάζουν και θα μας οδηγούν πιο γρήγορα στις ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες.
Μπορεί να δούμε και injection δίχρονο κινητήρα από την KTM;
Το ζήτημα με τους δίχρονους κινητήρες δεν είναι αυτό. Η μίξη με το λάδι τους κάνει ρυπογόνους και εκεί πρέπει να βρεθεί μια λύση. Δεν γνωρίζω ποια μπορεί να είναι η λύση ξέρω όμως ότι η ΚΤΜ εργάζεται πάνω σε αυτό.
Ας πάμε λίγο και στους αγώνες. Τα τελευταία χρόνια και ειδικά φέτος είδαμε το παγκόσμιο πρωτάθλημα motocross να πηγαίνει πολύ καλά ενώ αντίθετα το enduro δεν φαίνεται να πηγαίνει το ίδιο καλά. Που πιστεύεις ότι ωφελείται αυτό;
Στο motocross φέτος υπήρχαν πολλοί τραυματισμοί. Ξέρεις έτρεχα για δέκα χρόνια motocross, όχι επαγγελματικά αλλά στο Ιταλικό πρωτάθλημα με τον Parker τον Puzar και άλλους καθώς επίσης είχα τρέξει και ένα αγώνα στην Τσεχοσλοβακία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα των 125cc. Οι motocross εργοστασιακές μοτοσυκλέτες μπορούσαν και έβγαζαν πάντα πολλά άλογα αλλά οι αναρτήσεις δεν μπορούσαν να ακολουθήσουν τις υψηλές επιδόσεις. Τώρα οι αναρτήσεις εξελίχθηκαν και οι οδηγοί μπορούν να πάνε πιο γρήγορα από ποτέ κάτι που σημαίνει ότι μια πτώση είναι πολύ πιο επικίνδυνη για τραυματισμό από το παρελθόν. Αυτός είναι ο λόγος που υπήρχαν πολλοί τραυματισμοί φέτος. Παρόλα αυτά το motocross όντως πήγε πολύ καλά φέτος με δυνατούς αγώνες και αρκετούς θεατές. Δυστυχώς το enduro δεν είναι όπως το motocross. Δεν έχει το θέαμα των 40 μοτοσυκλετών να τα δίνουν όλα για 40 λεπτά σε μια κλειστή πίστα. Το enduro διαρκεί επτά ώρες σε μια μεγάλη έκταση και κανείς δεν μπορεί να το παρακολουθήσει ολόκληρο. Το κυριότερο για εμένα είναι ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να το καλύψει η τηλεόραση. Δεν μπορείς να δείξεις έναν αγώνα επτά ωρών ζωντανά. Ακόμα και οι θεατές που έρχονται στον αγώνα δεν τον βλέπουν ολόκληρο. Πιστεύω ότι αν βρεθεί μια λύση με την τηλεόραση για μεγαλύτερη προβολή τα πράγματα θα εξελιχθούν καλύτερα στο μέλλον. Τώρα για φέτος στο enduro πιστεύω ότι τα πράγματα δεν ήταν άσχημα, δυστυχώς είχαμε και εδώ μερικούς τραυματισμούς αλλά γενικά πιστεύω ότι κύλησε σε φυσιολογικά επίπεδα. Φυσικά μπορεί να πάει και καλύτερα.
Πιστεύεις ότι κάτι πρέπει να αλλάξει οργανωτικά για να γίνει πιο εύκολο στους θεατές το enduro;
Η FIM εργάζεται το τελευταίο διάστημα πολύ σε αυτό προσπαθώντας να φέρει τις ειδικές κοντά σε μέρη με ασφάλτινους δρόμους, με πάρκινγκ και μαγαζιά για τους θεατές. Αυτό είναι καλό. Εγώ είμαι της άποψης ότι δεν πρέπει να αλλάξει η φύση του αθλήματος. Αν αλλάζουν συνέχεια οι κανονισμοί θα χαθεί η ουσία και η φιλοσοφία των αγώνων enduro. Το άθλημα είναι έτσι και πρέπει να βρεθούν λύσεις στους υπόλοιπους τομείς για να φτάσουν οι αγώνες enduro στις τηλεοράσεις των θεατών. Για να καταλάβεις τι εννοώ, ας δούμε το Dakar. Είναι είκοσι φορές μεγαλύτερο σαν αγώνας από το enduro κι όμως σε κάθε εκκίνηση και τερματισμό υπάρχει αρκετός κόσμος ενώ στην τηλεόραση μπορεί κάποιος να δει πλάνα και να ενημερωθεί για τα αποτελέσματα κάθε ημέρας. Στο Dakar βρήκαν την λύση και έχουν μεγάλη τηλεθέαση και προβολή, και παρά το γεγονός ότι αναγκάστηκαν να γίνεται στην Νότια Αμερική, η φύση του αθλήματος παραμένει ίδια.
Και στο Dakar όμως υπάρχει πρόβλημα με θανατηφόρα ατυχήματα κάθε χρόνο, ποια είναι η γνώμη σου για αυτό;
Γνωρίζω ότι οι διοργανωτές του Dakar έχουν κάνει ότι είναι δυνατόν για να μην συμβαίνει αυτό. Παλαιότερα οι μοτοσυκλέτες ήταν βαριές δικύλινδρες και πολλά κυβικά γεγονός που τις έκανε δύσκολες στον χειρισμό σε δύσκολες καταστάσεις. Αυτό το άλλαξαν και τώρα οι μοτοσυκλέτες είναι ελαφριές, με πολύ καλές αναρτήσεις και εύκολες στον χειρισμό που επιτρέπει στους αναβάτες να έχουν καλύτερες αντιδράσεις στα δύσκολα. Επίσης πλέον δεν μπορεί να συμμετάσχει ο καθένας στον αγώνα. Παλαιότερα έτρεχαν οδηγοί που δεν είχαν καλή φυσική κατάσταση και αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα ακόμα και θανάτους. Έχουν γίνει μεγάλα βήματα για την ασφάλεια του Dakar χωρίς να αλλάξει η φύση του αθλήματος. Δυστυχώς οι ταχύτητες σε αυτόν τον αγώνα είναι μεγάλες και το έδαφος αλλάζει συνεχώς κάτι που αυξάνει την πιθανότητα λάθους. Εκεί μπαίνει σε μεγάλο βαθμό και ο παράγοντας τύχη που έτσι κι αλλιώς υπάρχει σε όλους τους μηχανοκίνητους αγώνες.
Αν και έχεις έρθει αρκετές φορές στην Ελλάδα, πως σου φαίνεται η επίσκεψη σου ως πρεσβευτής της ΚΤΜ;
Πάντα μου αρέσει να έρχομαι στην Ελλάδα, σήμερα είχα μια όμορφη μέρα με τους δημοσιογράφους και ανυπομονώ να γνωρίσω τους φίλους της χωμάτινης μοτοσυκλέτας τις επόμενες μέρες της εκδήλωσης. Είναι μια καινούργια εμπειρία για εμένα που μου αρέσει πολύ.
Σύντομο Βιογραφικό
Ημ/νια γεννήσεως: 23 Νοεμβρίου 1963
Εθνικότητα: Ιταλική
Πόλη γεννήσεως: Bergamo
Πόλη κατοικίας: Bergamo
Ψευδώνυμο: Gio
Κορυφαίες στιγμές της καριέρας του
- 6 φορές Παγκόσμιος Πρωταθλητής Enduro
- 4 φορές νικητής του ISDE
- 3ος στο Dakar Rally 2006, 8ος το 2005
- Συμμετείχε στο WEC και στο ISDE από το 1991 έως το 2004
- Νικητής του Erzberg το 1998
Φωτογραφίες: Χρήστος & Γιώργος Καραγιωργάκης